Önde gelen iş organizasyonlarından biri, uzun süredir devam eden vize sorunlarını çözme ve gümrük birliği anlaşmasını modernize etme çabaları da dahil olmak üzere Türkiye’nin Avrupa Birliği ile ilişkilerini yeniden enerji vermek için bir dizi diplomatik ve ticari girişim başlattı.
Girişimler, küresel düzen, ABD’nin ticaret savaşlarını yeniden canlandıran politikaları tarafından beslenerek yeniden tasarlandıkça geliyor, Türkiye Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (Deik) Başkanı Çivi Olpak Pazartesi günü gazetecilerle yaptığı toplantıda verdiği demeçte.
Olpak, bunun ülkenin en önemli ticaret ortağı olan Türkiye’nin AB ile ticari ilişkisini yeniden tasarlamayı acil hale getirdiğini söyledi.
Türkiye-Eu ilişkilerini daha modern ve sürdürülebilir bir temele taşıma ihtiyacını vurguladı.
Olpak, “Vize birikmiş işin ve karayolu taşımacılığı kotaları gibi teknik sorunları düzeltmenin ötesinde, dijitalleşme, yeşil geçiş, kamu alımı, e-ticaret ve hizmetleri içerecek şekilde gümrük birliğinin kapsamını genişletmeliyiz. Bu her iki tarafa da karşılıklı fayda sağlayacaktır.”
Son yıllarda bir dizi anlaşmazlık, gümrük birliğinin güncellenmesi için müzakereleri durdurdu. 1990’ların daha derin anlaşması hizmetlere, çiftlik mallarına ve kamu alımlarına genişletilecek. Mevcut anlaşma sadece sınırlı bir endüstriyel ürün yelpazesini kapsamaktadır.
Geçen ayın sonlarında Deik, AB’nin Türkiye Büyükelçisi Thomas Hans Ossowski ve birkaç AB üye devlet büyükelçisinin Türkiye iş temsilcileri ve bölgesel konsey başkanlarına katıldığı Ankara’daki blokla ekonomik ilişkiler üzerine üst düzey bir toplantı düzenledi.
Olpak, “AB heyeti başkanı Ossowski, toplantıda dünyanın belirsiz ve zorlu zamanlardan geçtiğini de kabul etti. Bu dönemde kotalar, kısıtlamalar ve belirsizliklerle dolu ekonomik ortaklıkların her zamankinden daha önemli olduğunu vurguladı.” Dedi.
Diyerek şöyle devam etti: “Gümrük birliğinin modernizasyonu Türkiye-AB ekonomik ilişkilerinin belkemiğidir ve bu konudaki beklentilerimiz güçlü olmaya devam etmektedir.”
Deik Başkan’a göre, toplantıda hem Türkiye hem de AB bu konuda güçlü ve kararlı bir duruş gösterdi. “Ossowski, gümrük birliğinin güncellenmesinde pragmatik adımların önemini vurguladı ve Türkiye’nin bu süreçte masada olması gerektiğini açıkça belirtti.”
Gümrük Birliği revizyonu
Türkiye ve blok onlarca yıldır iyi ticaret bağları ve göçle işbirliğinden yararlandı. Bununla birlikte, gümrük birliği anlaşmasının kapsamının uzun süreli genişleme süreci, Yunanistan ve Yunan Kıbrıs ile denizcilik sorunları ve Suriyeli mültecilerle ilgili AB politikaları da dahil olmak üzere ilişkiler zorlanmıştır.
Öte yandan, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, Avrupa Birliği’ni 27 uluslu bloğuna katılmak için NATO müttefiki ve uzun bir aday olan Türkiye ile daha derin güvenlik bağları aramaya itti.
İlk olarak 1995 yılında uygulanan Türkiye-AB Gümrük Birliği ekonomik bağların artırılmasına yardımcı oldu. Ancak iş grupları uzun zamandır anlaşmanın bugünün ticaret ortamı için modası geçmiş ve uygun olmadığını savunuyorlar.
AB yeni dijital ve iklimle ilgili standartları ortaya çıkarırken, Türk ihracatçıları artan bir uyumluluk yükü ile karşı karşıyadır-ancak üyeliğin tam faydaları veya kural yapımında eşit sözler olmadan.
Yükselen küresel korumacılık çağında Olpak, Türkiye-AB ekonomik ilişkilerinin potansiyelinin tam olarak gerçekleşmesinin modern bir ticaret anlaşması olmadan gerçekleştirilemeyeceğini söyledi.
“Toplantıdaki tartışmalar, özellikle ekonomik ve ticaret ortaklıklarının güçlendirilmesi konusundaki görüşler oldukça önemliydi. Aynı zamanda AB’nin bürokratik süreçlerini hızlandırması çok önemlidir.” Dedi.
Deik’e göre, Türkiye’nin hem AB hem de AB olmayan ülkeler de dahil olmak üzere Avrupa ile toplam ticaret hacmi 2024’te 327 milyar dolara ulaştı.
Vize sorunu
Türkiye-AB ilişkilerindeki önemli bir parlama noktası, Türk iş liderlerinin ticari hareketliliği ciddi şekilde kısıtladığını iddia ettiği vize rejimi olmaya devam ediyor.
Deik’in Avrupa İş Konseyleri Koordinatörü ve Türkiye-Almanya İş Konseyi başkanı Mehmet Ali Yalçınoğ, şu anda hem iş adamlarını hem de vatandaşları etkileyen en kritik engel olduğunu söyledi.
Yalçening, Deik’in Türk başvuranlarının karşılaştığı gecikmeleri ve inkarları acilen ele almak için Almanya Dışişleri Bakanlığı ile bir toplantı planladığını söyledi.
“Bize vize vermeyen ülkelerle ticareti nasıl büyütebiliriz?” diye sordu. “Vize politikası hızla değişmeli. Avrupa’nın Türkiye’ye gönderebileceği 1 numaralı sinyaldir – ve vize sorununda yeni bir aşama girmeliyiz.”
Yalçening, Almanya’nın yeni seçilen Şansölye Friedrich Merz’in özel sektördeki geçmişiyle daha pragmatik bir yaklaşım alabileceğini ve ikili ilişkilerin daha da geliştirilmesine yardımcı olabileceğini umduğunu dile getirdi.
