Ulusal İstihbarat Akademisi’nden (MIA) yeni bir raporda, İsrail ve İran arasında başka bir savaş parlaması durumunda Türkiye’nin çok yönlü bir strateji geliştirmesi gerekiyor.
MIA, “12 Günlük Savaş ve Türkiye Dersleri” başlıklı raporunda MIA, 13-24 Haziran 2025, İsrail ve İran arasındaki çatışmayı analiz ederek Ankara için stratejik açılışları özetlerken askeri, zeka, siyasi ve teknolojik boyutlarını detaylandırdı.
Bölgesel dengeleri hızla sallayan kısa ama yoğun savaş, geniş bir perspektiften, hava üstünlüğünden siber saldırılara ve kamuoyunun manipülasyonundan savunma endüstrisi üzerindeki sonuçlara kadar değerlendirildi. Çalışma ayrıca İran-İsrail rekabetinin olası yörüngesini inceledi ve Türkiye’nin potansiyel senaryolara hazırlanırken benimsemesi gereken önlemler belirledi.
Raporda, Türkiye’nin savunma endüstrisinin yabancı istihbarat hizmetleri için öncelikli bir hedef haline geldiğini ve önleyici güvenlik politikalarının sektör aktörlerini korumak için kabul edilmesini istediğini vurguladı. Kritik personel eğitimi, erken uyarı sistemleri ve dijital koruma önlemlerinin gelecekteki savaşlarda belirleyici olacağını vurguladı.
MIA’ya göre, 12 günlük savaş, kısa bir süre içinde derin etkiler üretebilen yeni nesil savaşın çarpıcı bir örneğiydi. Çatışma, İsrail sürpriz hava saldırıları ve suikast operasyonları ile başladı ve ABD nükleer tesislerine olan ABD grevleri ile sonuçlandı.
Rapor, modern savaş teknolojilerinin, özellikle havadaki unsurların belirleyici rolünü vurguladı ve siber savaşın, elektronik saldırıların ve kamuoyunun dijital manipülasyonunun artan önemini vurguladı.
İsrail’in uzun süredir devam eden zeka ve İran içindeki operasyonel ağları, modern zeka yapılarının savaş seyrini nasıl şekillendirebileceğini gösteren askeri başarılarında kilit bir faktör olarak tanımlandı.
Türkiye için dersler
Raporda, İran’ın ileri hipersonik füze yetenekleri ile İsrail’in avantajlarını dengelemeye çalıştığı, ancak İsrail’in katmanlı hava savunma sistemlerine karşı sınırlı sonuçlar elde ettiğini belirtti.
Buna rağmen, İsrail’in teknolojik kenarı göstermesine rağmen bu füzeleri ele geçirme zorluğu, Türkiye’nin hava savunmalarını modernize ederek ve füze karşıtı yeteneklerini artırarak benzer tehditlere hazırlanma ihtiyacının.
Savaş da dijital alanda yapıldı. Her iki taraf da altyapıya zarar vermek ve kamuoyunu sallamak için siber saldırılar gerçekleştirdi. İran’ın WhatsApp gibi platformları engellemesi, bu tür çatışmaların psikolojik boyutlarını ortaya çıkardı ve Türkiye’nin dijital güvenlik, kritik altyapı koruması ve yerli yazılım kullanımı için önemini güçlendirdi.
Sivil savunma kapasitesi
İran’daki, özellikle Tahran’daki sivil kayıplar yetersiz erken uyarı sistemlerine ve barınak altyapısına atfedildi. Buna karşılık, İsrail ileri sivil savunma sistemleri sayesinde benzer kayıplardan kaçındı.
MIA, Türkiye’nin büyük şehirleri için karşılaştırılabilir yetenekler geliştirmesi gerektiğini vurgulayarak, sivil savunma kapasitesinin gelecekteki herhangi bir çatışmada hayati önem taşıyacağını söyledi.
Raporda, insanlı ve insansız hava sistemlerini Türkiye’nin hava kuvvetlerine entegre etmenin önemini yeniden teyit etti ve sivil teknolojilerin askeri kullanımı için yerli çözümler çağrısında bulundu. Ayrıca seri üretim kapasitesini artırma ve uzun vadeli, çok yönlü savunma planlaması benimseme ihtiyacını vurguladı.
İran’daki diplomasi başarısız olursa, rapor, uyarılmış, bölgesel istikrarsızlık kaçınılmaz olacak, potansiyel olarak Türkiye’ye kitlesel göçü tetikleyecek, enerji kaynaklarını bozuyor ve sınır güvenliği riskleri yaratıyor.
Sonuç, Türkiye’nin bu olasılıklara askeri, dijital ve stratejik olarak hazır olması gerektiğiydi.
